انتخاب منابع تامین مالی برای کسب و کار

در این مقاله به بررسی موضوعات کاربردی پیش روی کسب و کار در انتخاب منابع تامین مالی پرداخته شده است. لذا در این حین به بررسی جوانب تیوریک آن پرداخته نمی شود و تنها به ارایه توضیحی از منابع مختلف تامین مالی پرداخته می شود.

یک کسب و کار در انتخاب منبع مناسب تامین مالی برای پروژه جدید با سه موضوع اساسی روبرو می باشد:
1) آیا می توان برای تامین مالی از منابع داخلی استفاده نمود یا اینکه باید در تامین مالی جدید از منابع بیرونی استفاده نمود؟
2) در صورتیکه نیاز ما با تامین مالی از منابع بیرونی تامین می شود، آیا از محل بدهی یا حقوق صاحبان می باشد؟
3) در صورتیکه قرار است از بدهی یا حقوق صاحبان سهام استفاده نمود، از کجا باید تامین شود و با چه شکلی؟
● آیا می توان برای تامین مالی از منابع داخلی استفاده نمود؟
در پاسخ به سوال فوق باید موضوعات متعددی را در نظر گرفت:
▪ در حال حاضر چه مقدار پول نقد در دسترس داریم؟ شرکت باید میزان وجه نقد موجود در ترازهای نقدی و سرمایه گذاریهای کوتاه مدت و مقداری از آن را که برای تداوم عملیات کنونی شرکت نیاز است را در نظر داشته باشد. در صورتیکه موجودی نقدی را به صورت کمکی در اختیارداشته باشیم به عنوان منبع مناسبی برای تامین مالی پروژه محسوب می شود.
▪ در صورتیکه وجه نقد مورد نیاز را نتوان از این طریق مهیا نمود، شرکت باید جریان نقد آتی را در نظر بگیرد. می توان یک بودجه نقدی را آماده نمود اما احتمالاً در این مرحله خیلی مشروح می باشد.
▪ در صورتیکه جریان نقدی برای تامین مالی پروژه جدید کافی نباشد، در این صورت ممکن است کنترل شدید سرمایه در گردش را به منظور بهبود جایگاه نقدی خود مد نظر قرار دهند.
تحت فشار قرار دادن بدهکاران برای تسویه سریع تر بدهی ها، کاهش سطح موجودیهای انبار و به طول انجامیدن دوره های پرداخت به بستانکاران می تواند موجب افزایش منابع نقدی شود. توجه داشته باشید که خطراتی نیز در این تاکتیکها وجود دارد. به عنوان مثال در زمینه مشتریان قبلی/سرقفلی عرضه کنندگان و توقفات تولید به دلیل اتمام موجودی انبار از این قبیل می باشند.
در صورتیکه منابع مالی مورد نیاز را نتوان از منابع داخلی تامین نمود، در این صورت باید از منابع خارج از کشور اقدام نمود.
● تصمیم در زمینه بدهی یا حقوق صاحبان سهام
در این مرحله شرکت در زمینه میزان نیاز به دریافت وام تصمیم گیری می نماید. این نوع تصمیم گیری ها در شرکت از اهمیت بالایی برخوردارند به طوریکه بسیاری از شرکتها با مشکلات عمده ای در این زمینه مواجه شده اند. موضوعاتی که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرند عبارتند از:
▪ هزینه تامین مالی:
تامین مالی از طریق بدهی معمولاً ارزان تر از تامین مالی از طریق سهام می باشد. این امر به این دلیل است که تامین مالی از طریق بدهی از جانب وام دهنده از امنیت بالاتری برخوردار است. چراکه بهره بایستی قبل از سود سهام پرداخت شود. در هنگام نقد شدن نیز تامین مالی معمولاً قبل از سهام بازپرداخت می شود. این موضوعات باعث شده است که بدهی به عنوان یک سرمایه گذاری امن تر مطرح شود و بنابراین سرمایه گذاران از طریق بدهی نرخ بازده کمتری را در مقایسه با سرمایه گذاران سهام دریافت نمایند. همچنین بهره بدهی (برخلاف سود سهام) موجب ایجاد صرفه جویی های در زمینه مالیات شرکت نیز می شود که موجب می شود تا برای شرکت ارزان تر تمام شود. هزینه های تنظیم در زمینه تامین مالی از طریق بدهی معمولاً کمتر از تامین مالی از طریق سهام می باشد که به نوبه خود موجب صرفه جویی مالیاتی نیز می شوند.
▪ ابزار جاری سرمایه کسب وکار:
با وجودی که تامین مالی از طریق بدهی به دلیل هزینه پایین تر آن جذاب تر می باشد، عیب آن در این است که بهره آن حتماً باید پرداخت شود. در صورتی که شرکت به میزان زیادی وام گرفته باشد و نتواند اصل و فرع آن را بازگرداند لذا باید مبلغ مذکور نقد شود. سطح بدهی شرکت معمولاً از طریق نسبت تامین مالی بدهی به تامین مالی سهام اندازه گیری شده و شرکتها باید از این که این عدد خیلی بزرگ نباشد اطمینان حاصل نمایند. مقایسه های با شرکت های دیگرحاضر در صنعت یا تاریخچه اخیر شرکت نیز خیلی مفید می باشد.
▪ امنیت موجود:
بسیاری از وام دهندگان از دارایی ها به عنوان وثیقه وام استفاده می نمایند. دارایی های مرغوب از جمله زمین و ساختمان به عنوان وثیقه وام به شمار می روند ولی دارایی های نامشهود از جمله هزینه های سرمایه گذاری شده در تحقیق و توسعه نه. در غیاب یک دارایی وثیقه ای خوب، نمی توان پیشنهاد استقراض بیشتر را ارایه نمود.
▪ ریسک کسب و کار:
ریسک کسب و کار به نوسانات سودآوری عملیاتی مربوط می شود. شرکتهای دارای نوسانات بالای سودعملیاتی باید از اخذ وامهای بالا امتناع کنند چراکه ممکن است سود عملیاتی ایشان کاهش یافته و قادر به بازپرداخت وام خود نباشند. افراد ریسک پذیر معمولاً از تامین مالی از طریق سهام استفاده می نمایند چرا که هیچگونه الزام قانونی برای تقسیم سود وجود ندارد.
▪ ابزار عملیاتی(Operating gearing):
به بخش ثابت (و نه متغیر) هزینه های عملیاتی شرکت مربوط می شود. هر چه میزان هزینه های ثابت بیشتر باشد، میزان نسبت فوق نیز بالاتر خواهد بود. شرکتهایی که این نسبت در آنها بالاست، تمایل دارند تا نسبت فوق را افزایش داده و سودهای عملیاتی پرنوسانی را داشته باشند. این به این دلیل است که بدون در نظر گرفتن حجم فروش، هزینه های ثابت تغییری نمی کنند. بنابراین در صورنی که فروش افزایش یابد، سود عملیاتی به میزان زیادی افزایش می یابد. در بیشتر شرکت های خدماتی که هزینه های عملیاتی آنها ثابت است، استفاده از ابزار عملیاتی عمومیت دارد.
▪ رقیق سازی درآمد هرسهم:
درصورتی که سرمایه گذاری های جدید دارای سودآوری سریع نباشند، تعداد زیاد سهام منجر به رقیق سازی درآمد هرسهم می شود. این موضوع ممکن است موجب آشفتگی سهامداران و کاهش قیمت سهام شود.
▪ حق رای:
تعداد زیاد سهام صادره برای سهامداران می تواند حق رای شرکت را تغییر دهد. در صورتی که مالکین بیش از50 درصد سهام شرکت را در اختیار داشته باشند، در این صورت ممکن است نسبت به فروش سهام جدید به سرمایه گذاران خارجی بی میل باشند تا این که حق رای خود را از دست ندهند.
▪ وضعیت کنونی بازار سهام:
در زمانی که قیمت سهام روند نزولی دارد بسیاری از شرکت ها تمایلی به انتشار سهام جدید ندارند. ایشان احساس می کنند که قیمت های دریافتی خیلی پایین خواهد بود. این امر موجب رقیق شدن ثروت مالکین موجود شود. توجه داشته باشید که این موضوع در زمانی که سهام منتشره به مالکین کنونی فروخته شود صدق نمی کند.
پس از لحاظ نکات فوق، شرکت در موقعیتی خواهد بود که باید بین تامین مالی بدهی و تامین مالی سهام انتخاب نماید. آخرین تصمیم برجسته در زمینه نوع تامین مالی و محل آن می باشد.
● تامین مالی از طریق سهام(Equity Finance)
در اینجا به نکات اساسی در این زمینه اشاره می نماییم:
▪ هرگونه سهام جدیدی باید به عنوان بخشی از سهام در دسترس به سهامداران ارایه شود. این امربه دلیل جلوگیری شرکت از فروش سهام جدید به سهامداران جدید با قیمتی پایین و در نتیجه تهدید ثروت سهامداران موجود می باشد.
▪ وضعیت کنونی شرکت از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. شرکتهای حاضر در بورس بین المللی اوراق بهادار لندن یا شرکتهای حاضر در بازار سرمایه گذاری جایگزین می توانند نسبت به تامین مالی جدید از طریق حقوق صاحبان سهام به وسیله فروش سهام جدید اقدام نمایند. سایر شرکتهایی که دسترسی آسانی به بازار اوراق بهادار ندارند ممکن است این تامین مالی را از طریق مراجعه به سرمایه گذاران مخاطره پذیر انجام دهند.
● تامین مالی بدهی (Debt Finance)
تامین مالی بدهی دارای اشکال مختلفی می باشد. در اینجا به نکات مهمی در این زمینه اشاره می نماییم:
الف) دیرش وام
به طورکلی، وام های کوتاه مدت(وام های کم ترازیکسال) ارزان تر از وام های بلندمدت(وام های بیش تر از یکسال) می باشند. این بدان دلیل است که بسیاری از وام دهندگان زمان را با ریسک معادل می گیرند. هر چه ایشان وام های طولانی مدت تری را اعطا کنند ریسک بیش تری را متقبل می شوند. بنابراین ایشان نرخ بهره بالاتری را نیز برای وام های بلندمدت تر نسبت به وام های کوتاه مدت تر در نظر می گیرند. در هر حال استقراض کوتاه مدت دارای یک عیب برجسته با عنوان ریسک تجدیدنظر می باشند. وام های کوتاه مدت باید به طور منظم تجدید نظر شده و شرکت این ریسک را که وام دهنده ممکن است از اعطای اعتبار بیشتر امنتاع ورزد را بر عهده می گیرند. این ریسک در زمانی که استقراض به صورت برداشن بیش از حد از حساب باشد با بالاترین مقدار خود می رسد.
در انتخاب مابین تامین مالی کوتاه مدت و بلند مدت قاعده سرانگشتی مورد استفاده شرکت این است که «از سرمایه گذاری های کوتاه مدت برای وجوه کوتاه مدت و از سرمایه گذاری های بلندمدت نیز برای وجوه بلندمدت تامین مالی کنید». این امر به این معناست که از استقراض کوتاه مدت ارزان در جایی که استفاده از آن امن تر است،(در جایی که سرمایه گذاری ها در ماهیت کوتاه مدتند و بنابراین ریسک تجدیدنظر به عنوان مشکل محسوب نمی شوند) استفاده کنید اما از تامین مالی بلندمدت برای سرمایه گذاری های بلندمدت استفاده نمایید.
ب) استقراض با نرخ بهره ثابت در مقابل شناور
بسیاری از وام دهندگان گزینه هایی را مابین نرخ بهره ثابت و شناور معرفی می نمایند. استقراض با نرخ بهره ثابت مطمین تر است اما به طور میانگین گران تر تمام می شود. در مقابل استقراض با نرخ بهره شناور ارزان تر است و ریسک بیش تری را بر وام گیرنده تحمیل می نماید.
ج) وضعیت شرکت
برخی از انواع تامین مالی بدهی تنها در دسترس شرکت های بزرگ حاضر در بورس می باشد. شرکت های کوچک معمولا تنها می توانند از وام های کوتاه مدت استفاده نمایند. در صورتیکه وام های بلندمدت درد سترس باشند عمدتا به صورت لیزینگ، فروش اقساطس، اجاره یا وام های رهنی می باشند.
د) ارز استقراض
توجه به این امر مهم است که اگر شرکتی اقدام به اخذ وام ارزی نماید باید آن را با همان ارز بازگرداند لذا نوسانات نرخ ارز می تواند هزینه های مازادی را نیز بر او تحمیل نماید.
ه) محدودیت های بدهی
قرض دادن پول اغلب الزامات ویژه ای را برای وام گیرنده علاوه بر بازگرداندن اصل و فرع پول ایجاد می نماید. این امر شامل استفاده از دارایی های تامین مالی شده توسط وام، محدودیت های در زمینه پرداخت سود سهام و محدودیت های در زمینه استقراض بیش تر می باشد. این محدودیت ها موجود محدود شدن وام گیرنده می شود که باید قبل از استقراض به آن توجه نمود.
● جمع بندی
ارایه یک منبع تامین مالی ایده آل برای هر پروژه امکان پذیر نمی باشد. آن چه مهم است این است که می توان با استفاده از مزایا و معایب هر یک از شیوه های تامین مالی می توان به استدلال شیوه تامین مالی بهینه برای کسب و کارها اقدام نمود.

منبع: وبسایت عادل طالبی

گردآوری: سامانه سبز تبلیغاتی آگهی ۱۱۸